Terapie pijawkami
Hirudoterapia, czyli stawianie pijawek lekarskich to naturalna metoda leczenia z wykorzystaniem niektórych gatunków pijawek. Stosowana od tysięcy lat na całym świecie, szczególnie w Azji oraz na bliskim i dalekim wschodzie.
W Europie znana już 200 l. p.n.e., a rozkwit tej metody leczenia przypada na XVII - XIX w. n.e.
Atrakcyjność pijawek zmieniała się w historii medycyny, a obecnie jej znaczenie wzrasta.
Dziś terapia ta zdobywa uznanie w najnowocześniejszych ośrodkach medycznych świata, w USA, Niemczech, Belgii oraz Francji. Swój dzisiejszy sukces hirudoterapia zawdzięcza lekarzom i naukowcom z Rosji, Litwy, Ukrainy, Białorusi, którzy nigdy nie zrezygnowali z tej metody leczenia, stosują ją i udoskonalają do dzisiaj.
Obecnie jest uznaną w świecie dziedziną medycyny (Międzynarodowa Klasyfikacja Procedur Medycznych - 99.991 - Terapia pijawkowa). Agencja ds. Żywności i Leków FDA (ang. Food and Drug Administration, w skrócie FDA), rygorystyczna organizacja dopuszczająca leki do obrotu w Stanach Zjednoczonych, w 2004 roku zatwierdziła hirudoterapię jako oficjalną metodę leczenia, dopuściła pijawki lekarskie do obrotu w medycynie, uznając je za środek leczniczy. Podobnie jest w Rosji, Kanadzie, Anglii i Francji. Przystawianie pijawek w tych państwach jest refundowane.
Hirudoterapia to kompleksowe oddziaływanie na organizm człowieka. Oprócz działania miejscowego, leczy, wzmacnia i odnawia cały organizm. Czynnikiem leczniczym są substancje wydzielnicze gruczołów ślinowych pijawki lekarskiej, zwane potocznie hirudozwiązkami (określone międzynarodową nazwą SGS - Salivary Glands Secretion). Mają one min. właściwości przeciwzakrzepowe, przeciwhistaminowe, przeciwbólowe, rozszerzające i uszczelniające naczynia krwionośne, antybiotyczne, regenerujące skórę i komórki nerwowe. Wzmacniają one przepływ bardziej natlenionej krwi bogatej w związki lecznicze co powoduje lepszą przemianę materii i pracę organów wewnętrznych. Dzięki nim szybciej wydalane są toksyny z organizmu. Łańcuch patologiczny w ognisku choroby zostaje przerwany bo niedokrwienie, niedotlenienie, zakłócenie cyrkulacji krwi w organach zostaje zlikwidowane właściwościami jadu. Dobrze odżywione i dotlenione organy lepiej pracują , nie chorują, nie obumierają, co korzystnie wpływa na stan naszego zdrowia. Wciąż odkrywane są nowe związki gruczołów ślinowych pijawek.
Aktualnie stwierdzonych jest ich około 115 ale sklasyfikowano tylko połowę.
Do ważniejszych związków produkowanych przez pijawki należą:
HIRUDYNA - to najbardziej znany produkt pijawki Hirudo medicinalis i jednocześnie najlepszy z istniejących lek przeciwzakrzepowy. Hirudyna jest inhibitorem trombin. Jej bardzo aktywne działanie uzyskiwane jest dzięki współdziałaniu z innymi wydzielinami gruczołów ślinowych pijawki, między innymi z hementyną, hementeryną i antystatyną. U osób z niektórymi chorobami krwi hirudyna jest o wiele lepszym antykoagulantem (w dawce 1000 At-U/na kg masy ciała przez godzinę) niż powszechnie używany w medycynie wielocukier heparyna, czy także otrzymywana z koniczyny dikumaryna. Dotyczy to szczególnie braku lub niskiego poziomu antytrombiny III we krwi i powstających skrzepów śródnaczyniowych, niewydolności nerek, wstrząsów septycznych lub różnych specyficznych przypadków dziedzicznych.
BDELINA - jest inhibitorem proteaz, takich jak trypsyna, chymotrypsyna i plazmina, które są czynnikami stanów zapalnych i ich rozprzestrzeniania się w tkankach. Występuje w dwóch odmianach, jako bdelina A i bdelina B. Interesujący jest fakt, że bdelina i hirudyna mają dokładnie przeciwne działanie na proces krzepnięcia krwi. Funkcja bdelin w pijawkach pozostaje dotychczas nieznana.
HIRUSTAZYNA - jest kolejnym antykoagulantem produkowanym przez pijawkę Hirudo medicinalis. Należy do związków organicznych zaliczanych do rodziny antystazyn. Jest inhibitorem sieci kalikreinowych, trypsyny, chymotrypsyny i katepsyny
G. APYRAZA - jest potężnym fermentem, upłynniającym krew (zmniejszającym jej lepkość).
ANTYELASTAZA - ogranicza działania elastaz, enzymów, które degradują skórną elastynę. Spowalnia bardzo skutecznie procesy starzenia się skóry.
LIPAZY I ESTERAZY - to substancje powodujące rozkład tłuszczów.
GILANTYNA - wyizolowana została z gruczołów ślinowych pijawek Haementeria ghilianii. Działa jako antykoagulant i silny lek antyprzerzutowy. Jest bardzo aktywnym inhibitorem czynnika Xa.
EGLINA - jest silnym środkiem przeciwzapalnym (inhibitorem czynników stanów zapalnych) oraz bardzo aktywnym antyutleniaczem. Jest potężnym inhibitorem proteaz, takich jak elastaza i katepsin G, uwalnianych przez ludzkie różnopostaciowo-jądrowe granulocyty, co pozwala natychmiast lokalizować urazy oraz pooperacyjne stany zapalne i skutecznie je blokować. Egliny rozkładają także chymotrypsynę i subtylizynę proteazy produkowane przez bakterię Bacillus subtilis.
HEMENTYNA - jest fibrynogenolitycznym enzymem, zdolnym zapobiegać krzepnięciu krwi oraz rozkładać utworzone już zakrzepy. Produkowana jest w dużych ilościach przez oba gruczoły ślinowe pijawki Haementeria ghiliani.
DESTABILAZA - jest fermentem charakteryzującym się silnym działaniem przeciwagregacyjnym, powodującym rozkładanie zakrzepłej krwi, co otwiera nowe drogi i możliwości dla hirudoterapii. Destabilaza zawiera także unikalną substancję niskocząsteczkową PROSTOGLANDYNĘ (podobną do PROSTACYCLINY). Utrzymuje ona w dobrym stanie (regeneruje) naczynia krwionośne, przewód pokarmowy oraz reguluje poziom cukru we krwi. Najbardziej tajemnicza w działaniu prostaglandyny jest samoregulacja ciśnienia krwi. Jeśli jest ono za niskie zostaje podwyższone, jeśli natomiast jest zbyt wysokie zostaje automatycznie obniżone do stanu optymalnego.
HIALURONIDAZA - jest substancją o podwójnym działaniu. Jest silnym czynnikiem umożliwiającym szybkie przenikanie przez błony komórkowe sąsiadujących ze sobą komórek i tkanek ciała. Ciekawą właściwością tego enzymu jest rozpuszczanie związków wielocukrowych tworzących ścianki przetrwalników wielu mikroorganizmów.
SUBSTANCJE ZNIECZULAJĄCE - niezidentyfikowane bliżej silne czynniki przeciwbólowe. Przypuszcza się, że działanie przeciwbólowe tych substancji wynika z dużej atrakcyjności dla ludzkiego mózgu NEUROPEPTYDÓW produkowanych przez pijawkę. Neuropeptydy te zawierają ENDORFINY, znane powszechnie jako HORMONY SZCZĘŚCIA. Poza efektami przeciwbólowymi endorfiny te powodują likwidację uczucia niepokoju i euforii oraz uspokojenie, usuwają psychiczne oraz fizyczne uzależnienia, likwidują złe samopoczucie, nudności, depresję i inne symptomy obserwowane u osób uzależnionych od narkotyków i alkoholu.
SUBSTANCJA ROZSZERZAJĄCA NACZYNIA KRWIONOŚNE – to bardzo podobny do histaminy, bliżej niezidentyfikowany jeszcze związek organiczny.
NEUROTRANSMITERY - związki biochemiczne regulujące przepływy impulsów elektrycznych w komórkach nerwowych. Należą do nich dopanina, serotanina, acetylocholina oraz enkepfalina. Mają one duży wpływ na ograniczenia w odczuwaniu bólu oraz zmiany w zachowaniu, które polegają na uwolnieniu od niepokoju bądź depresji, wywoływaniu snu, a także potężnych emocjonalnych i czuciowych doświadczeń, ale bez behawioralnego pobudzenia, psychozy lub obłędu, powodowanego przez narkotyki typu LSD czy amfetaminę.
ANTYBIOTYK CHLOROMYCETYNA - wykazuje bardzo silne działanie przeciwbakteryjne. Produkowany jest on przez żyjącą w symbiozie z pijawką lekarską specyficzną bakterię.
